
صحنهای از فیلم سایههای بیخورشید ساخته مهرداد اسکویی ۲۰۱۹، منبع: Variety
جشنواره فیلم IDFA 2019 و نمایش ۹ مستند از سینمای فارسیزبان
جشنواره بینالمللی مستند آمستردام IDFA فعالیت این دوره خود را از امروز آغاز کرد و در نظر دارد طی ۱۱ روز آینده ۳۰۰ فیلم از آثار سینمای بینالملل را برای مخاطبان خود به نمایش بگذارد. این فستیوال که به عنوان بزرگترین جشنواره مستند دنیا شهرت دارد، هر ساله فیلمسازان و دستاندرکاران صنعت سینما را از سراسر جهان برای مشاهده و تجربه جدیدترین شاهکارهای غیر داستانی دنیا به آمستردام، پایتخت هلند، جذب میکند. در میان فهرست آثار ۷۲ کشور راه یافته به این جشنواره امسال حضور ۹ فیلم از منطقه فارسیزبان به جذابیت این جشنواره افزوده است.
جذابترین فیلم این فهرست، سایههای بیخورشید (۲۰۱۹) به کارگردانی مهرداد اسکویی نام دارد که برای افتتاحیه این جشنواره بر روی پرده خواهد رفت. این فیلم که برای نخستین بار در عرصه بینالمللی به نمایش در خواهد آمد، داستان گروهی از دختران جوان است که به جرم قتل همسر، برادر و یا یک عضو مذکر خانواده دوران حبس خود را در کانون اصلاح و تربیت میگذرانند. این فیلم در بخش رقابتی فیلمهای بلند این جشنواره نیز شرکت داشته و جزو آن دسته از فیلمهایی بشمار میرود که تماشای آن را به هیچ عنوان نباید از دست داد.

صحنهای از فیلم کاغذپارهها ساخته بهزاد نعلبندی ۲۰۱۹، منبع: The Hollywood Reporter، عکس: Iranian Independents
بخش ‘آثار درخشان’ اين دوره از جشنواره فیلمهایی را شامل میشود که مخاطبان را در تجربیات شخصی و سینمایی سازندگان آنها غوطهور ساخته و «زیبایی روابط انسانی و همدلی را پیش چشم آنها به تصویر میکشد». در فهرست این بخش از جشنواره که بر روی اولين نمایشهای بينالمللی آثار تمرکز دارد، فیلمهایی همچون کاغذپارهها ساخته بهزاد نعلبندی، فیلم فقدان به کارگردانی فاطمه ذوالفقاری کوهی و مستند تارهای ممنوعه ساخته کارگردان افغان حسن نوری به چشم میخورد. نعلبندی در فیلم کاغذپارهها، با استفاده از تکنیک استاپ-موشن لایه زیرین زندگی زنانی را روایت میکند که از سطح شهر ‘پاکسازی’ شده و در مرکز حمایت از زنان بیخانمان زندگي میكنند. از سوی دیگر، فیلم فقدان در مورد پیامدهای زلزلهای است که در سال ۲۰۱۷ اتفاق افتاد و منجر به کشته شدن بیش از ۶۳۰ نفر و آوارگی بیش از ۷۰ هزار نفر از خانه های خود شد. در این فیلم ماجرای زندگی آزیتا و نامزد وی صادق را دنبال میکنیم که در زیر ویرانههای خانهشان به دنبال خاطرات از دست رفته خود میگردند. تنها اثری از منطقه فارسیزبان که با عنوان تولید مشترک به این جشنواره راه یافته، فيلم تارهای ممنوعه است؛ این فیلم محصول مشترک ایران، افغانستان و قطر میباشد و روایت زندگی چهار مهاجر افغان را روايت میكند که در ایران زندگی میکنند و یک گروه موسیقی زیرزمینی راک تشکیل دادهاند. آنها هنگام ورود به کابل برای اجرای زنده با شرايطی نگران کننده و مشكل ساز روبرو میشوند.
فيلم خلاف جهت عقربههای ساعت ساخته جلال وفايي در بخش رقابتی مستندهای نيمه بلند جشنواره حضور دارد و به روايت چالشهای فيلمساز با پدرش كه مردی دموكرات و اصلاح طلب است، میپردازد. اين فيلم با به تصوير كشيدن شخصیت پدر فيلمساز، مشكلات او و خانوادهاش را برای فعاليتهای سياسی در ايران روايت میكند. همچنين در بخش رقابتی مستندهای كودك، فيلم آشو ساخته جعفر نجفی به نمایش در خواهد آمد که زندگی پسربچهای را روايت میكند كه به همراه پدر خود به چوپانی مشغول است و رويای بازيگر شدن را در سر میپروراند. اين فيلم كه در منطقهای روستايی فيلمبرداری شده است، شخصيت اول داستان را در تلاشی دائمی برای ستاره شدن نشان میدهد و روايت عاشقانه او و دختربچه فاميل، پری، را نيز در كنار داستان اصلی فيلم دنبال میکند.
Nerd_Funk به کارگردانی مشترک علی اسلامی و مملی شفاهی تنها اثر سهبعدی از منطقه فارسیزبان محسوب میشود که با خلق فضای مجازی به کندوکاو در فرهنگ روزمره و آنلاین زندگی معاصر میپردازد و مخاطبان میتوانند به وسیله دوربینهای واقعیت مجازی به بررسی و گشت و گذار در مضامین موجود در رسانههای دیجیتالی بپردازند. این فیلم برنده بورسیه Netherlands Film Fund Doclab Interactive Grant شده و در بخش آثار غیر داستانی IDFA DocLab با آثار دیگر به رقابت خواهد پرداخت.
در کنار مجموعه گسترده از آثاری که برای نخستین بار به نمایش در میآیند، این فستیوال همچنین مستند مسافر شب ساخته حسن فاضلی را كه به عنوان فیلم مستند برگزیده جشنواره ساندنس ۲۰۱۹ انتخاب شد، به نمایش خواهد گذاشت. در کنار فیلمهای معاصر، انتخاب فیلم نون و گلدون (۱۹۹۶) به کارگردانی محسن مخملباف از نکات قابل توجه جشنواره امسال میباشد.
جای بسی خوشحالی است که در شرايط وخيم بين المللی حال حاضر، شاهد آثاری هستيم که از کشورهای فارسیزبان به جشنوارههای معتبری همچون IDFA راه یافتهاند. فیلمهایی که در این رویداد مهم انتخاب شدهاند همگی یادآور جهانی هستند که در آن نژادها، ترسها، دلهرهها،عشقها و خندهها نقاط اشتراک و تلاقی دارند. این آثار باعث میشوند برای لحظاتی بایستیم و به زندگی پر از مشغله خود نگاهی بیاندازیم و به یاد بیاوریم که چگونه، در پس همه اتفاقات پیرامونمان، همه ما انسان هستیم.
به اشتراک بگذارید