پوستر جشنواره بین‌المللی فیلم کارلووی واری، منبع: Karlovy Vary Film Festival
دستاوردهای مشترک: چگونه فیلم‌های بهتری توسط تیم‌های متنوع تولید می‌شوند؟
یکی از اهداف اصلی اف.سی.سی تحکیم و تقویت همکاری‌های میان صنعت سینمایی کشورهای فارسی‌زبان با سایر نقاط جهان می‌باشد. این دورنما برای ما این امکان را فراهم می‌سازد که سینمای فارسی‌زبان را به بازارهای بین‌المللی فیلم معرفی و در آن ادغام کرده و همینطور فضایی را برای حضور فیلم‌ها و فیلمسازان فارسی‌زبان در جامعه بین‌المللی فیلم‌های مستقل بوجود آوریم. اما به نظر می‌رسد آنچه که بیشتر از ایجاد همبستگی میان اعضای این صنعت جلب توجه می‌کند، همکاری‌های مشترکی می‌باشد که در منطق و ساختار روایی آثار ارائه شده تاثیرات قابل توجهی ایجاد می‌کند. تعامل میان فرهنگ‌‌ها و زبان‌های مختلف میزان خلاقیت را افزایش داده و می‌تواند محتوای جذاب‌تری بیافریند. در یک کلام، نتیجه تنوع در تیم‌های تولید به ساخت آثار با‌ارزش‌تری منتهی می‌شود.
این ویژگی برای فیلمسازان و شرکت‌های فیلم‌سازی غربی نیز حائز اهمیت است. با توجه به ظهور گفتمان‌های روز در مورد تنوع فرهنگی در صنعت فیلم‌سازی آمریکای شمالی، برخی از سازمان‌ها با تلاش‌های هدفمندانه‌ای به گنجایش ظرفیت و استفاده از ملیت‌های مختلف در اعضای تیم خود اهتمام ورزیده‌اند. در جشنواره ساندنس امسال، از میان ۱۱۲ فیلم راه یافته به جشنواره، ۴۰ درصد توسط زنان فیلم‌ساز، ۳۶ درصد توسط کارگردانان رنگین پوست و ۱۳ درصد آثار توسط دگرباشان ساخته شده بود.
فروغ فرخزاد در حین ساخت فیلم خانه سیاه است (۱۹۶۲)
از زمان جهانی شدن صنعت سینمای فارسی‌زبان، زنان فیلم‌ساز حضور پررنگی در این حوزه از خود نشان داده‌اند. این منطقه همچنین پیشرفت‌های قابل توجهی در تنوع قومی داشته و از صنعتی در انحصار هنرمندان شهرهای اصلی، به موجی که به تقویت صدای اقلیت‌ها می‌پردازد تبدیل شده است. در سال‌های اخیر، نام‌های تاثیرگذاری ازفیلم‌سازان کرد، ترک و سایر اقلیت‌های ساکن در ایران به منصه ظهور رسیده‌اند. در یک دهه گذشته، فیلم‌سازانی چون بهمن قبادی با جلب نگاه‌های بسیاری در سطح بین‌الملل به سمت سینمای فارسی‌زبان، جایگاه سینمای این کشورها و همینطور مشارکت قومی را در بازارهای سینمایی تثبیت کرد. با این وجود، همچنان پتانسیل بسیار زیادی برای پیشرفت ملیت‌های مختلف، در سینمای مستقل، در هر دو حوزه‌ی صنعت فارسی‌زبان و صنعت بین‌المللی وجود دارد.
کنفرانس خبری فیلم فصل کرگدن، جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو ۲۰۱۲، منبع: Getty images (Jemal Countess
مصائب پیش رو
بخشی از مشکلات موجود به نمونه‌های زیر محدود می‌شوند. به عنوان مثال، در آمریکای شمالی، تعداد سفید پوستان مشغول در صنعت سینما در مقایسه با اقوام مختلف و جنسیت‌های دیگر به شکل قابل توجهی بالاتر می‌باشد. علاوه بر این از میان متقاضیان سفید پوست، شمار بیشتری از مردان برای برای فعالیت در پروژه‌های سینمایی انتخاب می‌شوند؛ این بدین معناست که تهیه کنندگانی که از طریق آژانس‌های فیلم‌سازی، به استخدام متقاضیان اهتمام می‌ورزند به فهرست متنوع نامزدها دسترسی ندارند.
محدودیت افراد رنگین‌پوست و زنان شاغل در این حوزه برای برخورداری از حمایت آژانس‌های تبلیغاتی برای ایجاد روابط میان آنها و مشاغل مورد مطالبه، مانع دیگری را در پیش روی متقاضیان قرار می‌دهد.
این معضل در سینمای مستقل مضاعف شده و وقتی صحبت از ساخت فیلم با بودجه کم در میان است، فیلمسازان می‌بایست افراد مستعدی را استخدام کنند که حاضر به همکاری با دستمزد پایین باشند. اما این مسئله منجر به حذف بسیاری از داوطلبان می‌شود. در حالی که شرکت‌های بزرگ فیلم‌سازی، برای استخدام اعضای تیم خود امکان بهره‌مندی از ملیت‌های مختلف با پتانسیل برابر را دارند، به دلیل محدود بودن تعداد متقاضیان، عملا این گزینش کار آسانی نخواهد بود.
فیلمسازان چگونه بر موانع غلبه می‌کنند؟
تلاش برای اشاعه تنوعات قومی و فرهنگی با اتخاذ تصمیمی آگاهانه مبنی بر اولویت دادن به ملیت‌های مختلف در پروژه‌های شخصی آغاز می شود. فیلمسازان سینمای مستقل، بخش اعظم زمان و تلاش خود را صرف جستجوی استعدادهای فرهنگی متنوعی می کنند که دسترسی مستقیم به … شناخته شده را ندارند. یکی از رویکردهای اثربخش برای جذب اقشار مختلف، حصول اطمینان از استخدام افرادی‌ست که ریاست و مسئولیت انجام این کار را بر عهده دارند. برخورداری از اعضای هیئت تصمیم‌گیرنده که دارای پیشینه‌ی متنوع قومی و فرهنگی هستند، قدرت تصمیم‌گیری بالایی را در اختیار کسانی قرار می دهد که در صدد یافتن استعدادهای متنوعی هستند که کشف و معرفی آنها به روش‌های دیگر امکان‌پذیر نخواهد بود.
تهران شهر عشق، ۲۰۱۹، تولید مشترک میان ایران، هلند و انگلستان، منبع: www.youtube.com
آیا تیم‌های چند-فرهنگی فیلم‌های بهتری تولید می‌کنند؟
تنوع قومی و … اهداف مهمی برای دلایل اخلاقی و حرفه‌ایست. هرچند که برای فیلمسازان، پرسش قابل توجه دیگری را مطرح می‌کند: آیا تیم‌های چند-فرهنگی می توانند فیلم‌های بهتری تولید کنند؟ با این حال، گردهم آوردن ملیت‌های مختلف به عنوان یک تیم، همه آن چیزی نیست که در اینجا مورد بحث قرار دارد.
این نکته حائز اهمیت است که اگرچه اعضای مختلف با پیشینه فرهنگی متنوع در خلق ایده‌های خلاقانه عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهند، اما لزوماً بدین معنا نیست که در اجرای آنها نیز نتیجه بهتری کسب کنند. تولیدات مشترک امکان اجرای ایده‌ها را از طریق مدیریت صحیح و حرفه‌ای تسهیل بخشیده و یکپارچگی و انسجام ایده‌های خلاقانه‌ی ناشی از تعامل میان دیدگاه‌های مختلف را تضمین می کند.
ما در اف.سی.سی بر این باوریم که حمایت از سینمای فارسی‌زبان می‌بایست فراتر از ارتباط متخصصان فیلم در سراسر جهان با یکدیگر باشد. هدف ما از برگزاری كارگاه‌های آموزشی، سمینارها و نشست‌های نقد و بررسی ایجاد فرصت‌ها و منابعی برای فیلمسازان فارسی‌زبان نوظهوری است كه نه تنها موفق به برقراری ارتباط با متخصصان این صنعت شده، بلكه به توسعه مهارت‌ها و افزایش درک لازم اهتمام ورزیده و امتیازات نهفته در همکاری تیم‌های متنوع را به نبوغ خلاق تبدیل کنند.