اف سی سی: روند انتخاب آثار برای شما به چه صورت پیش رفت؟ چطور به سه اکران جداگانه رسیدید و انتخاب مجموعه نهایی چگونه میسر شد؟

آرشیو بسیار بزرگی از فیلم‌های هنری ایرانی وجود دارد که پیش‌تر آنها را می‌شناختم و یا به واسطه روابطی که داشتم به برخی از این آثار دست یافتم. همینطور از طریق جستجو در اخبار و لیست آثار راه یافته به جشنواره‌‌های معتبر دنیا به آثار بیشتری دسترسی پیدا کردم. من برای دستیابی به فهرست نهایی، در کنار عامل مهمی چون کیفیت فیلم‌ها، فاکتورهای زیادی را از جمله سال تولید، مدت زمان اثر، اعتبار جشنواره‌هایی که فیلم برای نخستین بار در آن به نمایش درآمده و البته تنوع آثار را مد نظر قرار دادم. به همین خاطر ناچار شدم که فیلم‌های داستانی بلند بسیار خوبی را تنها به دلیل مدت زمان اثر و فیلم‌های کوتاه بی‌نظیری را به دلیل سال ساخت اثر از این فهرست کنار بگذارم.

من تصمیم داشتم که این آثار را به سه بخش مجزا برای نمایش دسته‌بندی کنم و در نتیجه می‌بایست انتخاب می‌کردم که چه فیلم‌هایی می‌توانند در یک بخش واحد قرار بگیرند که از لحاظ مضمون با یکدیگر همخوانی داشته باشند و بتواند دیدگاهی منحصر بفرد را در مورد یک موضوع خاص به مخاطب انتقال بدهند. در نهایت فهرست آثار منتخب خودم را با اعضای تیم جشنواره به مذاکره گذاشتم و تصمیمات پایانی را بر اساس تایید و نظر آنها اتخاذ کردم. باید ذکر کنم که در فرآیند انتخاب آثار از حمایت مومنتا، دوسالانه هنر معاصر مونترال که بر روی مدیوم تصویر تمرکز دارد، برخوردار بودم. در نتیجه باید از آندری جنوآ (مدیر اجرایی) و سایر اعضای تیم مومنتا برای کمک و پشتیبانی از من در این مسیر قدردانی کنم.

در نهایت تصمیم بر آن شد که آثار را در سه بخش دسته‌بندی کنیم: یک گروه به هنرهای اجرایی و اساس مفهوم نمایش اختصاص داشت، گروه دیگر بر روی عکاسی به شیوه‌های مختلف متمرکز شد و گروه سوم با انتخاب آثاری شکل گرفت که از نقطه نظر فرم هنری دارای اهمیت بودند. من نام بخش اول را بر اساس جمله معروفی از شکسپیر انتخاب کردم که می‌گوید: “دنیا صحنه نمایشی بیش نیست” (The World’s a Stage) و بخش دوم و سوم به ترتیب Double Exposure “نوردهی مضاعف” و Kaleidoscope “زیبابین” نامگذاری شدند.

همه چیز به بهترین شکل برای افتتاح جشنواره پیش می‌رفت اما ویروس کووید-۱۹ به سرعت به نگرانی اصلی مقامات کبک تبدیل شد. فیفا نیز جزو نخستین جشنواره‌هایی بود که بلافاصله در مقابل آن واکنش نشان داد و برای حفظ سلامت و ایمنی مخاطبان، میهمانان و کارکنان این رویداد بزرگ تمامی نمایش‌های حضوری و برنامه‌های گروهی را لغو کرد. اوضاع به سرعت رو به وخامت رفت و زمان محدود بود، با این حال تیم جشنواره موفق به برگزاری یک فستیوال به شکل مجازی شد.

خوشبختانه من توانستم رضایت ۱۸ فیلمساز فیلم‌های منتخب ایرانی را برای پخش آثارشان به صورت آنلاین در طول جشنواره کسب کنم. در این قالب جدید، روند طبقه‌بندی قبلی که بایستی با نمایش آثار در سالن سینما صورت می گرفت، معنای خود را از دست داد اما من تلاش داشتم تا این روند را برای مخاطبان جشنواره تشریح کنم و  البته در نهایت بسیار خوشحالیم که توانستیم با وجود شرایط دشوار نمایش را ادامه دهیم.

اف سی سی: آیا بخش یا فیلمی مد نظرتان است که بیشتر به آن علاقمند باشید؟ و دلیل آن چیست؟

ل.خ: من همه آثاری را که برای این رویداد انتخاب کرده‌ام واقعا دوست دارم و بی‌صبرانه منتظر شنیدن نظرات مخاطبان هستم. ناراحت کننده‌است که امسال نمی‌توانیم آنها را در سالن‌های سینما ملاقات کنیم اما من همچنان مشتاق هستم تا بازخورد و تاثیر این آثار را بر روی بینندگان بشنوم.

اف سی سی: شما به وجود یک “نگاه جستجوگر” به عنوان فصل مشترک این فیلم‌ها اشاره کرده‌اید. آیا می‌توانید به چگونگی رسیدن به این ایده صحبت کنید و چرا فکر می‌کنید اینقدر قدرتمند است؟

ل.خ: قرار دادن تمامی آثاری که در ایران ساخته می‌شوند و نیز آثاری که توسط فیلمسازان مهاجر تولید می‌شوند تحت یک عنوان کار بسیار دشواری است اما اگر بخواهم عنوانی برای آن انتخاب کنم، حتما “نگاه جستجوگر” خواهد بود. من معتقد هستم نسل جدید فیلمسازان ایرانی عمیقا با حوادث و رویدادهای پیرامون‌ خود درگیر هستند و دنیا را به زیر سوال می‌برند. این چیزی است که من آن را “نگاه جستجوگر” می‌نامم؛ آنها در جستجوی پاسخ پرسش‌هایشان وارد قلمروهای جدیدی می‌شوند.

اف سی سی: تنوع قومی و برابری جنسیتی در راس برنامه شما قرار دارد و بیش از نیمی از فیلم‌های منتخب توسط کارگردانان زن تولید شده‌اند. چرا این موضوع تا این اندازه برای شما اهمیت دارد؟

ل.خ: ما در جهانی زندگی می‌کنیم که از ملیت‌های مختلف تشکیل شده است، پس برای آنکه بتوانیم آن را به مکان بهتری برای زندگی تبدیل کنیم می‌بایست از تنوع قومی به عنوان نقطه قوت و در جهت همبستگی بهره ببریم و نه به عنوان عنصری برای ایجاد تفرقه. اینجا مسئله مبارزه با تبعیض نیز مطرح می‌شود؛ این بدان معناست که ما می‌بایست به دیدگاه‌های مختلف از جنسیت‌ها، قومیت‌ها، فرهنگ ها و موارد دیگر به یک چشم نگاه کرده و فرصتی برابر برای ابراز عقاید و افکارشان فراهم کنیم. من تلاش کردم در طول هر مرحله از فرآیند انتخاب آثار به این مسئله توجه کنم.

اف سی سی: دوست دارید این آثار چه تاثیری بر مخاطب بگذارد؟ آیا اساسا گروهی خاصی از مخاطبین مد نظرتان است که دوست داشته باشید به این آثار جذب شوند؟

ل.خ: جشنواره فیفا بینندگان همیشگی و مشتاق خود را دارد که علاقه‌مند به این دسته منحصر به فرد از فیلم‌ها (فیلم‌های هنری) هستند. علاوه بر این، ما انتظار داریم جامعه ایرانی در کبک و کانادا و همچنین بینندگان غیر ایرانی که به فیلم و میراث هنری و سینمایی ایران علاقه‌مند هستند به این افراد افزوده شوند. ما برای معرفی این برنامه و جذب بیشترین تعداد مخاطبان ممکن با Momenta و فارسی سینما سنتر همکاری می‌کنیم.

امیدوارم مخاطبان این آثار هر کدام به نوعی با بخشی از فرهنگ و هنر غنی ایران همذات‌پنداری کنند و همچنین نگاهی اجمالی به فعالیت فیلمسازان ایرانی بیاندازند که در حال واکاوی رویدادهای معاصر و تبدیل آن به تصاویر هنری و واکنش به اتفاقات پیرامون‌شان هستند.

اف سی سی: برای آینده سینمای ایران و مشخصا فیلم‌های هنری آن چه آرزویی دارید؟

ل.خ: جواب ساده است. امیدوارم سینمای ایران با اتکا بر قامت فرهنگ عمیق خود، مرزها و محدودیت‌های فعالیت خود را از میان بردارد. سینما بهترین ابزاری است که ما می‌توانیم به واسطه آن افکار و نقطه نظرات خود را بیان کنیم و امیدوارم فیلم‌ها این گفتگو را بین نسل‌های مختلف ادامه دهند.